Читать онлайн «Вечар»

Гастрыт. Не пайду! Нечага тут… (Да Ганны.) Ганна, я цябе паважаю, але я чэсны… я справядлівы… Не крыўдуй… Не пра цябе гэта ўсё. Не ён гэта.

Ганна. А хто ж?

Васіль. Табе вушы пазакладвала, ці што?! Пра нашы ж Вежкі гаварылі!

Гастрыт. Другія Вежкі, другая Ганна і другі Віцёк! Ён такое не мог напісаць! Не мог!

Васіль. Дык што ж, яна сама пра сябе напісала?!

Гастрыт. Не ведаю. Дзе ён у яе? Дзе?

Ганна. Вы ж ведаеце… Сядзіць.

Гастрыт. І каторы раз? Толькі, Ганна, прашу… не крыўдуй… Я чэсны. Я справядлівы. У мяне ў самога дзеці няўдачныя… Расціў-карміў іх, дык быў харошы, а выраслі — дрэнным стаў! Грошы толькі пасылаюць, рублямі ад мяне адкупліваюцца, а каб што-небудзь такое… і не падумаюць і не ўспомняць… Няўдачныя!

Васіль. А вось Віцёк пра яе ўспомніў… Узяў і напісаў…

Гастрыт. Ага! Сяджу на нарах, як кароль на імянінах, — перадайце для маёй маці «Ой, ляцелі гусі…»!

Васіль. Ідзі адсюль!

Гастрыт. Не пайду!

Васіль. Ганна, не слухай… Ён кантужаны…

Гастрыт. Ды не быў я кантужаны!

Васіль. Цябе акушэрка кантузіла. (Да Ганны.) Прозвішча тваё перадавалі ці не?

Ганна. Не пачула я… Пра Вежкі толькі… Што добра чалавеку, калі ў яго куточак родны на зямлі ёсць, дзе некалі босым па расе бегаў… Добра, значыць, што цябе чакаюць і помняць заўжды… Яшчэ нешта… А прозвішча не пачула… Я не з самага пачатку слухаць стала…

Васіль. Перадавалі, канечне… І тры бярозкі пад акном у цябе растуць…

Гастрыт. Стоп! Калі ён з'ехаў, бярозка адна была… А гэтыя дзве без яго выраслі… Я памятаю… Скажыце, адкуль ён пра гэтыя бярозкі ведае? Ніводнага разу не прыязджаў, пісем не пісаў… Адкуль ён ведае?!

Васіль. Прашу цябе, Мікіта, сыдзі з воч! Не дай і мне пад старасць у турму сесці… (Да Ганны.) Я ведаю, што пра цябе перадавалі… Пра цябе. І Віцьком яго завуць, і ў партызанах жа ты была, і Вежкі, і па бацьку ж цябе Восіпаўна…

Гастрыт. А вось і не! Па бацьку яе Васільеўна…

Васіль (уражана). Як?!

Ганна. Гэта Піліпа майго Восіпавічам звалі…

Васіль. Дык як жа гэта я?.. Забыўся…

Гастрыт. Усё ясна! Так я і думаў… (Тыцнуў пальцам у Васіля.) Ён напісаў! Заяўку зрабіў заместа твайго Віцька…

Васіль. Ды не, Ганна, што ты?! Не! Што ты выдумаў, дурань?!

Гастрыт. Ну, арты-ы-ыст! Ну, Васіль! За такія штучкі ведаеш, што бывае…

Васіль. Ды пры чым тут я?! Ён, мабыць, напісаў і пра Піліпа, а там пераблыталі…

Гастрыт. Хопіць лухту несці! Там не блытаюць…

Ганна (устала з лаўкі). Нашто ты гэта, Васіль… Не варта было… (Цяжка пайшла прэч.)

Васіль (крычыць услед). Ды няхай мне рукі адваляцца, калі гэта я пісаў! Ды я і пісаць разумна не ўмею! Ды і не ведаю, дзе гэта радыё! Ганна!

Ганна не азірнулася. Пайшла. Гастрыт сумна глядзіць ёй услед. Васіль — на Гастрыта.

Гастрыт. Расстроіў толькі бабу з-за глупства…

Васіль (выцягвае са штаноў дзягу). Здымай штаны!

Гастрыт. Што-о-о-о?!

Васіль. Здымай штаны, падла, я цябе вучыць буду!

Гастрыт. Ну-ну-ну!

Васіль (наступае на яго). Асталоп! Пень! Гастрыт! Бульдозер пракляты! Што ў цябе пад сарочкай?!

Гастрыт (таксама завёўся). Рэбры ў мяне пад сарочкай! І пуп!