Читать онлайн «Дэжа вю: перавыбранае»

Автор Андрей Хаданович

Андрэй Хадановіч

Перавыбранае

Вершы з пяці кніг

З кнігі “Старыя вершы” (2003)

Ноч у мытні пры старым замку

Сам насам са швэдрам, што кінуты ў кут,

сам насам са страчаным часам,

сам насам з уласнай прысутнасцю тут,

са столькім, што ўжо не сам насам, –

знадворку, бо замак замкнуты стары,

на пекную гледзячы зорку

(знадворку адносна ўсяго, што ўнутры, –

так блізка, што ўжо не знадворку),

нарэшце стамлюся ад словаў, чужы

у некалі скончанай спрэчцы,

нарэшце спынюся на самай мяжы –

так позна, што ўжо не нарэшце.

Выбар

я абіраю вольнасць

як абіраюць бульбу

атожылак пінскай

пасля панямонскай

нарэшце чарнобыльскай

шляхты

(што сынку дапамаглі табе

гэтыя ш-ш-ш-ляхі?)

які атруціўшы атрамант

амаль не зважае на лямант

бо покуль не момант

скуголіць раўці турбавацца

праз нейкія там бел-чырвона-

белыя плямы на мапе

згвалчанай колісь Еўропы

Падшпарак-Пачварак

Я завуся Падшпарак-Пачварак,

бо паводжу сябе вельмі дрэнна.

Я аматар падступак і сварак;

не чытайце маралі – дарэмна!

Каб дабро пацярпела фіяска,

я гатовы пайсці на злачынства…

Ах, спадар буржуін, калі ласка,

запішыце мяне ў буржуінства!

Адчуваю нашмат сябе ўтульней,

як залажу ў чужыя кішэні.

Пагуляць у дарослыя гульні

запрашаю – прымі запрашэнне!

Я юнак-падсвінак, юны злодзей.

Спадары, пашкадуйце дзяцінства:

я з маленства жыву на балоце –

запішыце мяне ў буржуінства!

Я страшэнна хачу бочку сочыва,

я страшэнна хачу кошык печыва,

а маё сэксуальнае рэчыва

ўсё чакае чагосьці жаночага!

Вам прадамся за смачную булку

(толькі страўнік – крыніца адзінства!),

палітычнага дайце прытулку –

запішыце мяне ў буржуінства!

З лістоў Івана Жахлівага да Н. К. Крупскай

Богу роўным станецца той смяротны,

Што будан сямейны з табой раздзеліць,

Раявацьме поруч з такою порсткай,

Палкай кабетай!

Твой пяшчотны голас пачуе зблізку,

Любы твар убачыць у сне й наяве,

Лёгкае дыханне па кроплі вып’е

Ў цёмных прысадах!

Навярзе на вушка нясціплых рэчаў,

А пасля занурыць у пацалунках:

Пацалуеш раз, а юрлівым вуснам

Хочацца болей…

Дай яму спазнаць і дабра, і ліха,

Дай яму сарваць незямное веды

З дрэва каталогаў тваёй машыны

З назваю “Apple”!. .

Мушу скончыць ліст: пару пільных справаў

Маю вырашаць, а найперш – павешу

Ўсіх стральцоў. Чакаю твайго адказу.

Ваня Жахлівы.

1 крэсавіка 598 (?) да н. э. , выспа Віскас

Львоў

Юрку Прахаську

Адапхнуцца ад Ратушнай вежы ды рынуцца ў бездань,

каб магутныя крылы паноўных над местам званоў

падхапілі, панеслі, загойвалі даўнюю бессань,

занураючы ў фарбы ляткіх недабачаных сноў.

Бессэнсоўна лунаць, абмінаючы стрэчныя вежы,

прамінаючы коміны ў іхнай цаглянай красе.

І спачыць ад палёту, і пасвіць начныя відзежы

на бляшанай, старой, незнаёмай з дахоўкай страсе.

Назіраць, як у шпацырах вечар праводзяць львавяне,

па спякотных гадзінах лагодны вітаючы змрок,

удыхаючы водар з густоўнай павохнай кавярні,

пад павекамі цемры павольна губляючы зрок.

Усміхацца разумнаю ўсмешкай крылатага блазна

жабраку, што пры цэрквах на вечных жабрачых правах.

А калі заманецца агледзець усё падрабязна –

і самога сябе нечакана знайсці далавах.

Заблукаць, загубіцца, заблытацца, трапіўшы долу,

ў камяніцах, дзе genius loci дагэтуль жывы.

Са шматлікіх святыняў аддаць перавагу касцёлу –