Читать онлайн «Большой "Урал-батыр": хрестоматия по художественной универсалии – Часть 1»

Автор Составитель и автор предисловия Бэлза С.И.

РҠСҠЙ ФЕДЕРАЦИЯҞЫНЫҘ МҠҒАРИФ ҞҠМ ФҠН МИНИСТРЛЫҒЫ ЮҒАРЫ ПРОФЕССИОНАЛЬ БЕЛЕМ БИРЕҜ ФЕДЕРАЛЬ ДҠҜЛҠТ БЮДЖЕТЛЫ МҠҒАРИФ УЧРЕЖДЕНИЕҞЫ «М. АҖМУЛЛА ис. БАШҖОРТ ДҠҜЛҠТ ПЕДАГОГИЯ УНИВЕРСИТЕТЫ» БАШҖОРТ ҠҔҠБИҠТЕ ҞҠМ МҠҔҠНИҠТЕ КАФЕДРАҞЫ ФОЛЬКЛОР ҜҔҠГЕ ОЛО “УРАЛ БАТЫР” Беренсе киқҡк “УРАЛ БАТЫР” Художестволы универсаллек буйынса хрестоматия ҢФҢ 2014 1 УДК 894. 343 ББК 823(2Рос=Баш) Б 76 “Башҗортостан халыҗтары фольклорын ңйрҡнеҝ, тергеҕеҝ ҟҡм ҝқтереҝ буйынса программа” сиктҡрендҡ М. Аҗмулла ис. Башҗорт дҡҝлҡт педагогия университетыныҙ фольклор ҝҕҡгендҡ ҡҕерлҡнде М. Аҗмулла ис. Башҗорт дҡҝлҡт педагогия университетыныҙ уҗыу-уҗытыу методик советы җарары менҡн бақыла Оло “Урал батыр” [Текст] : художестволы универсаллек буйынса хрестоматия / проект, инеш мҡҗҡлҡ, аҙлатмалар ҟҡм ңқтҡлмҡлҡр авторы, йыйылма тҡнҗиди тексты тңҕңҝсе Ҡхмҡт Сңлҡймҡнов. – Ңфң: БДПУ нҡшриҡте, 2014. – Беренсе киқҡк: Урал батыр. – 304 б. Йыйылма тҡнҗиди текстыҙ был киқҡге “Урал батыр” җобайырыныҙ лакуналары тулыландырылған вариантынан ҟҡм уныҙ версияларынан тора. “Урал батыр” җобайырыныҙ Арғынбаев Ғҡбит ҟҡм Ҡлмңхҡмҡтов Хҡмит сҡсҡндҡрҕҡн яҕып алынған тңп версияҟында ла, Рҡхмҡтуллин Исмҡғилдеке иқҡплҡнгҡнендҡ лҡ лакуналар (осо-осҗа ялғанмаған, тңшңп җалған тематик мотивтар, “етлекмҡгҡн эпизодтар”) бихисап. Шуны иқҡпкҡ алып, китапта тңп версия художестволы универсаллек җануниҡтенҡ ярашлы тулыландырылды, уныҙ хронологик ҟҡм логик дауамы иқҡплҡнгҡн ҟҡм Урал батыр образы тирҡҟендҡ хасил булған җобайырҕар циклы менҡн (“Иҕел менҡн Яйыҗ”, “Аҗбуҕат”, “Минҡй батыр менҡн Шҝлгҡн батша”, “Җуҙыр буға”) берлҡштерелде. 050100 – Педагогик белем биреҝ йҝнҡлеше буйынса уҗыусы студенттарға, ауыҕ-тел фольклоры менҡн җыҕыҗҟыныусы киҙ җатлам уҗыусыларға тҡғҡйен. Рецензенттар: И. К. Янбаев, филол. фҡнд.
канд. , доц. (БДУ); Ғ. Ғ. Ғҡлина, филол. фҡнд. канд. , доц. (М. Аҗмулла ис. БДПУ). ISBN 978-5-87978-864-8 ISBN 978-5-87978-865-5 © БДПУ нҡшриҡте, 2014 © Сңлҡймҡнов Ҡ. М. , 2014 2 МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ ФЕДЕРАЛЬНОЕ ГОСУДАРСТВЕННОЕ БЮДЖЕТНОЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ ВЫСШЕГО ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ “БАШКИРСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ им. М. АКМУЛЛЫ” КАФЕДРА БАШКИРСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ И КУЛЬТУРЫ ЦЕНТР ФОЛЬКЛОРА БОЛЬШОЙ “УРАЛ-БАТЫР” Часть первая “УРАЛ-БАТЫР” Хрестоматия по художественной универсалии Уфа 2014 3 УДК 894. 343 ББК 823(2Рос=Баш) Б 76 Подготовлена в рамках “Программы по изучению, возрождению и развитию фольклора народов Республики Башкортостан” в Центре фольклора Башкирского государственного педагогического университета им.