Читать онлайн «Беларусалім. Кніга першая. Золак»
Автор Павел Севярынец
Павел Севярынец
Беларусалім
Раман пра Беларусь, якая прачынаецца ў цемры
© Павел Севярынец, 2017
© Дніпро: Середняк Т. К, 2017
© Распаўсюджванне. ТАА «Электронная кнігарня», 2017
І. Ноч нараджэньня
Зорка
Па-над гатэлем “Беларусь” задрыжэла халодная зорка. Ледзь бачная кропля сьвятла. Сьлязінка ў прадоньні.
Чалавек у чорным сьпінжаку, які стаяў на Траецкім мосьце празь Сьвіслач, плюнуў уніз. Маленькі згустак цяпла аддзяліўся ад цела і праз імгненьне пацалаваў цемру.
Чалавек ачомаўся, дрогка пацепнуў плячыма і пашукаў рэшткі цеплыні ў кішэнях. З таго часу, калі ён спыніўся тут, ля парэнчаў мосту, па-над вадой, увесь горад да самых дахаў паглынула ноч. Змрок скрадваў астатнія ўспаміны, гасіў варушэньні душы, і ўвесь сьвет незваротна страчваў сэнс.
Ён стаяў на беразе бездані – бог, які за тры з паловай гады зрабіў гэтую краіну бліскучым чорным полем шахматнай партыі цаною ў сьвет.
Нябачна і пуста было вакол, толькі сьцюдзёны вецер зрэдку серабрыў рабізну на Сьвіслачы ды пара ягонага дыханьня тлела. Цёмныя рачныя качкі кішэлі ля беражку лёду, нібы чэрві на трупе. А вакол – касьмічныя скарбы вагнёў. Гірлянды – рубінавыя, сапфіравыя, смарагдавыя, залатыя. І шары сьвятла, распаленыя сярод холаду.
Пранізьліва. Казачна. Злавесна. Прашумлівалі рэдкія машыны, а ён стаяў перад цьмянай Нямігай і ніяк ня мог зразумець.Бліскучыя ад сьлёзаў, невыносна мілыя і такія страшныя вочы Волечкі, вывальваюцца крывавыя вантробы, выбух айфона зь іскрамі, квадратны правал у цемру – і бах! – канец сьвету.
У мінака сьпехам дзынькнулі бутэлькі ў сьвяточным пакунку; нейкая парачка, прыабняўшыся, прыпынілася непадалёк на мосьце, трапіла ў ягоны акаём і кранальна, да болю ў сэрцы, пацалавалася; з грукатам, ледзь не рассыпаўшы на асфальтавым стыку ўсё сваё жалезнае начыньне, праехаў тралейбус.
Перад тысячагадовай нутробай Менска, на беразе самага глыбокага лога ў беларускай гісторыі, паміж Верхнім горадам і Траецкім – чалавек халадзеў ад думкі, што зараз калі хто яго і шукае, дык толькі каб забіць.
З такой самай цемры вывергнула яго на белы сьвет роўна трыццаць гадоў таму. Расплюшчыў вочы, ліпкія ад сьлізі, у краіне сьвятла і холаду, сярод белі і пырскаў крыві, рэзаны віск маці праз бой гадзіньніка перайшоў у стогн, і ўсё тое, што ён сіліўся вычхнуць, выплюнуць у гэты сьвет цераз рот, забіты родавай тваньню, выбухнула стрэламі шампанскага, салютамі і тостамі наперабой: “Ооо! З Новым годам!. . З новым шчасьцем!. . ”
Зараз, дрыжучы ад холаду, такі ж навагодні, голы і няцямны, Андрэй Белазор згадаў, як шэптам, сарамлівая ад шчасьця, маці расказвала, што ўсёй палатай спрачаліся, у якім годзе ён зьявіўся на сьвет, што ў пасьведчаньні аб нараджэньні ў яго 31 сьнежня, а ў пашпарце 1 студзеня, і што кропку, цокатам чаркі на эмаляваным падносе для інструментаў паставіў п’яны дзяжурны лекар: “Ша! Ціха ўсе… Пацан прыйшоў у самы час”.
О, у самы час ён, супрацоўнік Інстытута гісторыі Акадэміі навук, дасьледчык Залатога веку, тры з паловай гады таму прыйшоў у аграмаду цемры ў яго за сьпінай – Палац Рэспублікі, толькі што арандаваны “Непагасным”.
